Kaynak: Bitcoin Magazine; Çeviri: Wuzhu, Altın Ekonomi

Rollup'lar son zamanlarda BTC ölçeklendirmesinin odak noktası haline geldi ve daha geniş ilgi açısından Lighting Ağı'ndan gerçekten "şovu çalan" ilk şey oldu. Rollup'lar, Lighting Ağı çekirdek Likidite kısıtlamaları tarafından kısıtlanmayan veya kısıtlanmayan bir zincir dışı katman 2 olacak şekilde tasarlanmıştır, yani son kullanıcının parayı almak için fonları önceden tahsis edecek (veya "ödünç verecek") birine ihtiyacı vardır veya ara yol Düğüm, ödeme tutarının göndericiden alıcıya tam akışını kolaylaştırmak için kanal bakiyesine ihtiyaç duyar.

Bu sistemler öncelikle Ethereum ve diğer Turing Tamamlandı sistemlerinde çalıştırıldı, ancak son zamanlarda onları UTXO tabanlı blok zincirine (örneğin BTC) taşımak için odaklanıldı. Bu makale şu anda BTC'de uygulanan durumu tartışmak yerine, insanların uzun zamandır arzuladığı ideal Rollup işlevselliğini tartışıyor. Bu işlevsellik, BTC'nin şu anda doğrudan ZKP'yi doğrulama yeteneğinden yoksun olmasına bağlıdır.

Roll'un temel yapısı aşağıdaki gibi olup, tek bir hesap (BTC'de UTXO olarak adlandırılır) Rollup'ta yer alan tüm kullanıcı bakiyelerini saklar. Bu UTXO, bir taahhüt içerir ve bu taahhüt, Merkle ağacının kökü olarak mevcut Rollup hesaplarının tüm mevcut bakiyelerini taşır. Tüm bu hesaplar Açık Anahtar/Özel Anahtar çiftini kullanarak yetkilendirilir, bu nedenle off-chain harcamaları yapabilmek için kullanıcıların hala Gizli Anahtar ile bazı içeriği imzalaması gerekmektedir. Bu yapı, kullanıcıların herhangi bir izin gerektirmeden her zaman ayrılabilmesini sağlar, sadece hesaplarının bir Merkle ağacının parçası olduğunu kanıtlayan bir işlem yapmaları yeterlidir, böylece operatörün iznine ihtiyaç duymadan Rollup'dan tek taraflı olarak çıkabilirler.

Rollup operatörleri, off-chain işlemleri tamamlarken on-chain hesap bakiyelerini güncellemek için bir ZKP içermesi gereken bir işlemi yapmalıdır; aksi takdirde işlem geçersiz olacaktır ve Blok zinciri içerisine dahil edilemeyecektir. Bu kanıt, off-chain hesaplarındaki tüm değişikliklerin hesap sahibinin uygun izniyle yapıldığını ve operatörün, kullanıcıların fonlarını çalmak veya düzensiz bir şekilde başka kullanıcılara yeniden dağıtmak için kasti olarak bakiyeyi güncellemediğini doğrular.

Sorun şu ki, sadece merkle ağacının kökü on-chain'de yayınlandığında, kullanıcılar ona bakabilir ve erişebilir, bu durumda kendi dallarını ağa nasıl ekleyebilirler, böylece istedikleri zaman izinsiz çıkış yapabilirler?

Uygun Rollup

Her doğru Rollup içinde, her yeni off-chain işlemi onayladığında ve Rollup hesabının durumu değiştiğinde, bilgiler doğrudan blok zincirine yerleştirilir. Tüm ağacı değil, bu çok saçma olurdu, sadece ağacı yeniden oluşturmak için gerekli olan bilgileri. Basit bir uygulamada, Rollup'taki mevcut tüm hesapların özeti bakiyeyi içerecek ve hesap sadece Rollup işlemlerine güncellendiğinde eklenir.

Daha gelişmiş uygulamalarda, denge varyansları kullanılır. Bu, esasen güncelleme işlemi sırasında hangi HESAP'ın finansmanı artırdığının veya azalttığının bir özetidir. Bu, her toplama güncelleştirmesinin yalnızca gerçekleşen hesap bakiyesi değişikliklerini içermesini sağlar. Kullanıcılar daha sonra zinciri tarayabilir ve hesap bakiyesinin mevcut durumuna ulaşmak için Toplamanın başlangıcından itibaren "hesaplayabilir", bu da mevcut bakiyenin Merkle ağacını yeniden oluşturmalarına olanak tanır.

Bu, hem çok miktarda harcama ve Blok alanı tasarrufu sağlamanın yanı sıra (böylece fon tasarrufu sağlar), hem de kullanıcıların tek taraflı çıkış için gerekli bilgilere erişimlerini garanti etmelerine izin verir. Rollup kuralları, bu verilerin resmi rollup'u Blok zinciri kullanarak kullanıcılara sunulurken içermesi gerektiğini belirtir, yani hesap özeti veya hesap farkı içermeyen işlemler geçersiz olarak kabul edilir.

Geçerlilik süresi

Kullanıcı çekme veri erişilebilirlik sorununu ele alma konusunda başka bir yöntem, verileri Blok zinciri dışında başka bir yere koymaktır. Bu, rollup'un hala verilerin başka bir yerde erişilebilir olmasını zorunlu kılmasıyla ilginç sorunlar ortaya çıkarır. Geleneksel olarak, bu amaçla diğer Blok zincirleri kullanılır ve özellikle rollup gibi sistemlerin veri erişilebilirlik katmanı olarak tasarlanmıştır.

Bu, güçlü bir güvenlik sağlama sorunu oluşturur. Veriler doğrudan BTCBlok zincirine yayınlandığında, Konsensüs kurallarıyla kesinlikle doğru olduğunu garanti edebilir. Bununla birlikte, veriler harici bir sisteme yayınlandığında, en iyi yapabileceği şey SPV kanıtını doğrulamaktır, yani verilerin başka bir sisteme yayınlandığı.

Bu, verilerin diğer on-chain kanıtlarda bulunduğunu doğrulamayı gerektirir ve sonuçta bir Oracle Makine sorunudur. BTC'nin Blok zinciri, kendi Blok zinciri dışında gerçekleşen herhangi bir şeyi tam olarak doğrulayamaz, en iyi yapabileceği şey ZKP'yi doğrulamaktır. Bununla birlikte, ZKP, rollup verilerini içeren Blok'un gerçekten halka açık bir şekilde yayınlandıktan sonra doğrulayamaz. Dış bilgilerin gerçekten herkese açık olup olmadığını doğrulayamaz.

Bu, veri tutma saldırılarının kapısını açtı, yani yayınlanacak veriler için taahhütler oluşturmak ve bunları rollup ilerlemesi için kullanmak ancak veriler gerçekte kullanılamaz durumda. Bu, kullanıcıların fonlarını çekememesine neden oldu. Tek gerçek çözüm, tamamen BTC dışındaki sistemlere değer ve teşvik yapılarına tamamen güvenmektir.

İleri geri durumu

Bu, rollup için bir zorluk yaratıyor. Veri kullanılabilirliği sorunuyla ilgili olduğunda, verilerin BTC blok zincirine veya başka bir yere yayınlanması arasında temelde ikili bir seçenek var. Bu seçim, rollup'ın güvenliği ve egemenliği ile ölçeklenebilirliği üzerinde önemli bir etkiye sahip.

Bir yandan, rollup'un ölçeklenebilirliğine bir sınır getirmek için BTC Blok Zinciri'nin veri kullanılabilirlik katmanı olarak kullanılması gerekmektedir. Blok alanı sınırlıdır, bu da bir rollup'un var olabileceği maksimum sayıyı ve off-chain'de işlem görebilecek toplam rollup işlem sayısını belirler. Her rollup güncellemesi, hesapların Blok alanına orantılı olarak değiştiği önceki güncellemeden bu yana geçen zamanın bir fonksiyonu olarak Blok alanı gerektirir. Bilgi teorisi, verilerin belirli bir seviyeye sıkıştırılmasına izin verir, bu noktada daha fazla genişleme potansiyeli bulunmamaktadır.

Öte yandan, veri erişilebilirliğini sağlamak için farklı katmanlar kullanmak, ölçeklenebilirlik kazançlarının sert üst sınırını ortadan kaldıracaktır, ancak yeni güvenlik ve egemenlik sorunları da beraberinde getirecektir. BTC kullanarak veri erişilebilirliğini sağlayan Rollup'ta, kullanıcıların çıkarmak istediği veriler otomatik olarak blok zincirine yayınlanmadığı sürece Rollup durumu değişemez. Validium'ların kullanımında, bu garanti tamamen yanıltmayı ve veri gizlemeyi önleme yeteneğine bağlıdır.

Şu anda, dış veri kullanılabilirlik sisteminde herhangi bir Blok üreticisi, BTCRollup kullanıcılarının fonlarını ele geçirmek için Blok üretimi yaparak gerçekten Blok yayınlamak yerine veri kullanılabilir hale getirebilir.

Peki, gerçekten ideal bir Rollup uygulamasıyla BTC üzerinde gerçekleştirirsek, tek taraflı kullanıcı para çekme işlemi nasıl olurdu?